Wil je met iemand op school praten? Dat kan! Neem contact op met je studieloopbaanbegeleider. Hij/zij verwijst je vervolgens door naar de juiste persoon binnen school of daarbuiten (www.jellinek.nl).
Roken, nicotine en tabak
Waarom is roken verslavend?
Roken is een gewoonte waar je, als je eenmaal bent begonnen weer lastig vanaf komt. Al na het roken van één of een paar sigaretten kun je verslaafd raken.
Dat komt door een stofje wat in tabak zit: nicotine. Dat lijkt veel op het stofje endorfine dat je lichaam op natuurlijke wijze zelf aanmaakt. Beide stofjes zorgen ervoor dat je je lekkerder/op je gemak voelt. Een roker kan uiteindelijk niet meer zonder sigaret omdat hij/zij de nicotine nodig heeft om zich lekker in zijn vel te voelen, dit wordt een verslaving genoemd.
Hoe lang het precies duurt voordat je weer zin krijgt in een nieuwe sigaret is bij iedereen anders. Het kan ook te maken hebben met de dingen die je doet. Bijvoorbeeld als je met vrienden ergens bent, misschien heb je dan meer zin om te roken dan wanneer je alleen bent. Ook stress kan een reden zijn om een sigaret op te steken en op die manier tot rust te komen.
Gevolgen van roken
Roken is slecht voor je vanwege de schadelijke stoffen die je binnenkrijgt, zoals nicotine, teer en koolmonoxide. Soms merk je dat meteen al, bijvoorbeeld als je veel moet hoesten of sneller moe bent tijdens het sporten of traplopen.
Het kan zijn dat je niet meteen merkt dat roken slecht voor je is, je merkt dat dan pas na enkele jaren. Vaak denken mensen dan aan (long)kanker, maar roken heeft ook invloed op je huid, nagels, conditie, hersenen, seksuele beleving, enzovoort.
Stoppen met roken
Als je al begonnen bent met roken is het vaak lastig om weer te stoppen.
Bij de apotheek of drogisterij kan je vaak verschillende artikelen kopen om van je rookverslaving af te komen, bijvoorbeeld nicotinepleisters, mondspray, of zuigtabletten.
Wil je weten wat de voordelen zijn van stoppen met roken? Check it hier:
Voor jongeren is er een speciale smartphone app ‘Quiddy’ ontwikkeld, de app biedt je motivatie, hulp en tips bij het stoppen met roken.
Wil je ook persoonlijke hulp bij het stoppen met roken? Bespreek dit met je huisarts. Het is goed om steun/hulp te zoeken bij het stoppen met roken.
In 2018 worden stoppen-met-rokenprogramma’s vanuit de basisverzekering vergoed.
Wat als je ouders roken?
Willen je ouders (ook) stoppen?
Snus
Het uit Zweden afkomstige ‘snus’ (spreek je uit als ‘snuus’) is een tablet of theezakje gevuld met nicotine, die onder de bovenlip wordt gestopt. Via bloedvaatjes in de bovenlip komt de nicotine in het bloed terecht. Er bestaan ook varianten zonder tabak (maar die wel nicotine bevatten), deze worden nicotinezakjes of nicotine pouches genoemd.
Snus (met tabak) is verboden in Nederland, toch wordt het wel vaak illegaal aan kinderen en jongeren aangeboden. Het is belangrijk dat je dan nee durft te zeggen.
Vapen/E-sigaret
Het is enorm populair: vapen. Misschien denk je wel dat vapen geen kwaad kan, en dat het beter is dan roken? Maar is dat ook echt zo? Of denk je dat vapen kan helpen om van een rookverslaving af te komen? Maar werkt dat ook echt?
Zie hieronder wat tips om te voorkomen dat je begint met vapen, of om je te helpen ermee te stoppen met vapen.
Wat is vapen?
Vapen, ook wel dampen genoemd, is het roken van een elektronische sigaret. Dit wordt ook shisha pen, hookah pen, e-shisha of e-sigaret genoemd.
Het zijn apparaatjes op batterij die rokers snel van nicotine kunnen voorzien. Er zijn een aantal redenen waarom jongeren steeds vaker kiezen voor vapen in plaats van roken:
- Aan vapes worden smaakjes toegevoegd, waardoor ze bijvoorbeeld naar mango of aardbei smaken. Deze smaakjes zullen verboden worden, maar wanneer dit verbod ingaat is nog onbekend.
- Ondanks het verbod van vapes voor jongeren onder de 18, zijn vapes voor minderjarigen makkelijk verkrijgbaar.
- Rokers stappen over naar vapen in de hoop dat het hen helpt om van hun rookverslaving af te komen.
Wat zijn de risico’s?
Er werd is gedacht dat het roken van een e-sigaret minder schadelijk zou zijn dan een gewone sigaret. Dit blijkt niet helemaal waar te zijn. Een e-sigaret is enkel minder ongezond dan een sigaret, omdat er geen tabak in zit. Net als bij een gewone sigaret bevat een e-sigaret schadelijke stoffen, zoals giftige stoffen, kankerverwekkende stoffen, zware metalen en nicotine. Door aanwezigheid van nicotine kan je verslaafd raken aan (e-)sigaretten. Daarnaast zijn er ook risico’s verbonden aan het gebruik van een e-sigaret:
- Geïrriteerde of beschadigde luchtwegen
- Hartkloppingen
- Verhoogde kans op kanker
- Verstoring van de hersenen, zoals een verminderde concentratie
- Bij aankoop van een goedkope vape is de kans op ontploffing van de vape aanwezig
- De opstap naar het roken van een gewone sigaret is gemakkelijker
Meer weten? NOS stories heeft een filmpje gemaakt met meer uitleg over vapen en alle bijbehordende risico’s.
Stoppen met vapen
Als je wilt stoppen met roken, dan kan je dat op verschillende manieren doen.
Je kan zelfstandig proberen te stoppen. Je kunt hier verschillende hulpmiddelen voor inzetten. Zo is er een smartphone app ontwikkeld speciaal voor jongeren. De app biedt motivatie, hulp en tips bij het stoppen met roken.
Wil je persoonlijke hulp bij het stoppen met roken? Bespreek dit met je coach, vul het contactformulier in of neem contact op met het buurtteam of de schoolmaatschappelijk werker van jouw college. Het is goed om steun te zoeken bij je wens te willen stoppen met roken.
Je zou ook contact op kunnen nemen met Jellinek. Deze organisatie is gespecialiseerd in het begeleiding van jongeren die van een verslaving af willen komen.
Wil je meer weten over deze organisatie? Bekijk dan het volgende filmpje:
Meer lezen?
Wil je meer informatie over vapen? Bekijk dan eens de volgende websites:
Alcohol
Alcohol is een dempende drug. Het heeft een verdovende werking op de hersenen en neemt remmingen weg. Na 1 of 2 glazen voelt iemand zich ontspannen en gaat zich vaak losser gedragen. Alcohol kan ook het gevoel van depressie, angst en agressie versterken of juist tijdelijk doen vergeten.
Je mag geen alcohol drinken als je onder de18 jaar. Als je nog geen 18 jaar bent, ben je strafbaar als je in het openbaar alcohol drinkt of bij je hebt. Openbare plekken zijn bijvoorbeeld het café, de sportkantine, het park of op straat.
Wat doet alcohol met je?
Het drinken van alcohol op jonge leeftijd is schadelijk voor de gezondheid en kan bijvoorbeeld leiden tot hersenschade. Ook lopen jongeren die vroeg beginnen met het drinken van alcohol meer kans om later verslaafd te raken aan alcohol. Daarnaast zijn jongeren extra gevoelig voor alcohol waardoor ze meer risico lopen op alcoholvergiftigingen. Het beste is daarom als jongeren alcoholgebruik zo lang mogelijk uitstellen, in ieder geval tot hun 18e.
Wat doet alcohol met je?
Gokken
Wat doet gokken met je?
Er zijn veel manieren van gokken. Bijvoorbeeld online pokeren, een fruitautomaat spelen, de spellen in het casino, bingo-en of krasloten kopen. Bij gokken wordt altijd om geld gespeeld. Winst of verlies is ALTIJD toeval.
Gokken is spannend. Die spanning geeft je een goed gevoel. In je hersenen worden stoffen aangemaakt die dat gevoel geven. Het winnen geeft je een kick. Die kick wil je vaker en daarom blijf je spelen. En als je verliest dan wil je je geld terugwinnen.
Door het gokken gaan veel relaties kapot. Gokkers hebben steeds minder aandacht voor hun familie of vrienden. Veel gokkers krijgen geldproblemen. En dat zorgt er weer voor dat je in de criminaliteit terecht kan komen.
Drugs
Wat doet drugs met je?
Drugs veranderen hoe je denkt en hoe je lichaam doet en voelt. Veel drugs geven je even een goed gevoel. Drugs kunnen drie dingen met je doen. Drugs kunnen je:
- stimuleren (je bent scherper, sneller of kan iets langer)
- verdoven
- bewustzijn veranderen
Sommige drugs doen twee dingen tegelijk. Je kan drugs op verschillende manieren in je lichaam krijgen. Je kan bijvoorbeeld een pil slikken, iets roken, spuiten of snuiven.
Door drugs te gebruiken kun je in gevaarlijke situaties terecht komen. Je lichaam doet anders en je geest ook.
Het prettige gevoel dat een drug je even geeft, zorgt dat je het vaker wilt gebruiken. En dat je meer wilt gebruiken. Drugs geven al snel ontwenningsverschijnselen als je ze niet neemt.
Elke drug heeft zijn eigen werking, gevolgen en risico’s. De manier waarop je drugs gebruikt kan je lichaam ook beschadigen.
Welke drug je ook gebruikt, het brengt altijd risico’s met zich mee.
